"De vijf ‘V’s’ van Stal de Muze"
Elke paardenhouder draagt tegenwoordig een bijkomende verantwoordelijkheid. Naast de verantwoordelijkheid voor zijn of haar paarden, is daar de zogenaamde ‘social license to operate’ bijgekomen. Een verantwoordelijkheid ten overstaan van de sport en de sector. Paarden en paardensport moeten blijvend op zoek naar een breed draagvlak naar het grote publiek toe. Een publiek dat weinig of geen affiniteit heeft met paarden en paardensport. Waar dat 15 jaar geleden nog heel breed leek, wordt er aan meerdere zijden van het vlak geknabbeld. Recent werd de zogenaamde ‘verpaarding van Vlaanderen’ nog door de media van het schap gehaald. In Nederland gaat geen jumping-, dressuur- of eventingwedstrijd voorbij of de ‘Partij van de dieren’ grijpt het moment aan om paardensport in een minder fraai daglicht te stellen. Filmpjes met niet zo fijne beelden op sociale media helpen daar niet bij. Ook op Stal de Muze is men zich daar meer dan terdege van bewust.
Tekst: Kris Van Steen
Emotionele waarde
Christophe: Na de rhino-uitbraak in het voorjaar van 2021 in Spanje met alle verschrikkelijke beelden vandien is het bewustzijn van de emotionele waarde van een paard sterk toegenomen. Niet alleen bij de ruiters en amazones. Ook in de publieke opinie. Dat is volgens mij een belangrijk omslagpunt geweest.
Valentijn: Paarden zijn levende wezens en die beroeren mensen en elk paard verdient het om goed behandeld te worden. Niet enkel het segment dat actief is in de topsport. De meeste paarden halen de topsport immers niet en dat is ook maar normaal. Daarom ben ik ervan overtuigd dat we moeten streven naar correct gefokte en gebouwde paarden waar fokkers en ruiters blij van worden. Een paard dat altijd goed terechtkomt. Je kan uiteraard wel topsport ambiëren, maar je moet je altijd bewust zijn van het feit dat de punt van de pyramide smal is.
Christophe: Paarden hebben veel meer functies dan alleen maar topsport. De verantwoordelijkheid die je meekrijgt als je dagelijks voor paarden of pony’s zorgt. Paarden en pony’s die ingeschakeld worden in therapievormen. In elke aflevering van ‘Het Verhaal van Vlaanderen’ zat een paard. Paarden horen bij onze cultuur en ze hebben altijd een functie gehad. Niet alleen economisch ...
Valentijn: Ik denk dat wij al onze paarden meer dan bovengemiddeld goed behandelen. Als paarden. Niet als mensen. Daar loopt het wel eens fout. Meer en meer mensen zonder achtergrond in de paardenwereld, kennen de behoeftes van paarden op dat vlak niet en dat leidt wel eens tot misverstanden. In de zomer krijgen we af en toe een telefoontje van de politie dat paarden die op een weide vol met gras staan, geen eten krijgen. Dat telefoontje zal wel met de beste bedoelingen gebeuren, maar weten die mensen wel dat paarden heel veel voedselwaarde uit gras halen. Dat dat meer dan voldoende voeding is, op dat moment van het jaar ...
Christophe: De vijf V’s daar draait het volgens mij om. In meer recente publicaties, ‘de vijf provisies’ of voorzieningen genoemd. Toevallig heb ik recent een lezing bijgewoond waarbij ‘animal welfare’ een belangrijk thema was. ‘Daar ging het oa. ook over ‘overbreeding’ en het feit dat die zogenaamde ‘overbreeding’ – een onderliggende oorzaak is van verhoogde verwaarlozing-en welzijnsissues. De studie vermeldt niet reële verwachtingen omtrent de kosten en de opbrengsten van het fokken als een belangrijke reden.
‘V’s
Christophe: De vijf V’s staan voor vijf essentiële vrijheden voor dieren. Dus ook voor paarden en draagmoeders. Vrij van honger en dorst. Vrij van ongemak. Vrij van pijn en ziekte. Vrij van angst en stress. En de vrijheid om natuurlijk gedrag te ontplooien en te tonen. Dat heeft men nu vertaald naar vijf provisies die wij als paardenhouder aan en voor onze paarden moeten voorzien. Voorzie toegang tot zuiver water en gezonde en voldoende voeding. Voorzie propere, veilige en luchtige behuizing waar paarden kunnen rusten met schaduwrijke plekken.Voorzie omstandigheden waarin paarden in goede gezondheid hun leven kunnen doorbrengen met aandacht voor preventie en snelle diagnose. Zorg voor mentale gezondheid en zorg ervoor dat paarden natuurlijk gedrag kunnen ontplooien en daar genoeg ruimte voor hebben. Je kan dat eigenlijk in één ‘V’ samenbrengen. Vermijd alle vormen van stress! Dat brengt ons eigenlijk bij de kern van dit artikel en vormt de leidraad, hoe wij met onze draagmerries, onze paarden en onze hengsten omgaan.”
Management
Valentijn: Dat vraagt natuurlijk heel veel opvolging en management maar het is absoluut noodzakelijk. Niet alleen vanuit het oogpunt van dierenwelzijn, vanuit die ‘social liscense‘ waarover we eerder al spraken, maar ook omwille van de vruchtbaarheid. Stress, in welke vorm dan ook, dat kan gaan van voeding, bazige kuddegenoten, plaatsgebrek, … is immers niet bevorderlijk voor de slaagkansen van de bevruchting of in het geval van de draagmerries, voor de embryotransfer. Ik weet overigens niet of daar wetenschappelijke studies over bestaan, wellicht wel, maar een gezonde, stressvrije merrie is sowieso altijd de basis. Voor de hengsten en sportpaarden geldt overigens hetzelfde. Die zullen ook altijd beter presteren als ze stressvrij zijn. Bij mensen en atleten is dat overigens niet anders.
Stabiel
Christophe: Zelf fokken wij voor onszelf jaarlijks een twintigtal veulens met draagmerries. Die merries lopen in een kudde op de weide. Ze beschikken over voldoende voeding, beweging en rust. Dat zijn gezonde paarden en dat is volgens mij het recept voor gezonde en goede veulens. Onze draagmerries de we aanbieden aan de fokkers, houden we in aparte kuddes in grote loopstallen gedurende de wintermaanden. Het komt erop aan om die kuddes zo stabiel mogelijk te houden. De orde in de kudde-hiërarchie zo min mogelijk te verstoren door rekening te houden met het karakter van de merries. Voldoende voeding en ruimte te voorzien, zodat elke merrie, bazig of minder bazig, aan haar behoeftes kan voldoen. We proberen dat nauwlettend op te volgen. Af en toe betekent dat bijvoorbeeld ook dat je een merrie uit de kudde moet halen en ze in een andere kudde moet introduceren omdat daar de verhoudingen dan weer anders zijn.
Vroeg dag
Christophe: Ook de cyclusgeschiedenis van de merries vraagt heel veel en nauwkeurige opvolging, want voor de merries die ‘onder licht’ geplaatst worden is het in de maanden februari en maart al vroeg dag … dan is het maar best dat je die merries opgevolgd hebt en dat ze in goede conditie staan. Maar ook weer niet te goed in conditie – lees vet – want dat is ook niet bevorderlijk voor de vruchtbaarheid.
Valentijn: Ook de merries die naar de fokkers gaan en daar hun dracht vervullen en de eerste maanden bij het veulen blijven, komen in 95 procent van de gevallen in hele goede conditie terug. We trachten een strikte policy te creëren, vaccineren en ontwormen doen we bijvoorbeeld standaard bij elke draagmerrie. Eenmaal in de kudde worden ze dagelijks opgevolgd, zodat ze in de beste omstandigheden terug aan hun taak als draagmerrie kunnen beginnen. Ik heb ook het gevoel dat de aandacht voor paardenwelzijn alsmaar groter wordt.
